Νάνση Βατίστα

Το κοινωνικό άγχος αποτελεί μια κατηγορία άγχους (anxiety disorder). Συνήθως οι άνθρωποι που υποφέρουν από άγχος έχουν τάσεις κοινωνικού άγχους.

​

Η διαφορά μεταξύ κοινωνικού άγχους και φυσιολογικής ανησυχίας είναι ότι το πρώτο συνοδεύεται από έντονο αίσθημα φόβου, κυρίως κατά τη διάρκεια περιστάσεων που είναι ασυνήθιστες για τον άνθρωπο που υποφέρει ή στις οποίες πρόκειται να παρατηρηθεί ή να αξιολογηθεί από άλλους.

​

Τα βασικά χαρακτηριστικά της παραπάνω φοβίας είναι η αποφυγή κάποιων κοινωνικών καταστάσεων ή η εμφάνιση συμπτωμάτων,  όταν τελικά ο άνθρωπος που έχει την φοβία εκτεθεί σε κοινωνικές συνθήκες όπου δεν νιώθει άβολα.

​

Οι άνθρωποι που πάσχουν από κοινωνικό άγχος αντιλαμβάνονται ότι ο φόβος τους είναι δυσανάλογος με την πραγματική κοινωνική «απειλή», αλλά νιώθουν ότι δεν μπορούν να ελέγξουν την ανησυχία τους, με αποτέλεσμα να αποφεύγουν πολλές καταστάσεις στη ζωή τους και να αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στην κοινωνική, επαγγελματική και προσωπική ζωή τους.

​

Το κοινωνικό άγχος πρωτοεμφανίζεται στην νηπιακή ηλικία και θεωρείται φυσιολογικό και αναγκαίο συναίσθημα για την ανάπτυξη του παιδιού. Η γνωστική εξέλιξη  και οι αυξημένες πιέσεις στο τέλος της παιδικής ηλικίας και στην αρχή της εφηβείας έχουν ως αποτέλεσμα το κοινωνικό άγχος. Οι πιο κοινές αιτίες σύμφωνα με τους εφήβους είναι οι σχέσεις τους με συνομήλικους που τους περιτριγυρίζουν, η κοινωνική απόρριψη, ο δημόσιος λόγος, το κοκκίνισμα και η αυτοσυναίσθηση. Οι περισσότεροι απ'αυτούς πάντως ξεπερνούν τους φόβους τους και αντεπεξέρχονται στις απαιτήσεις της ηλικίας τους.

​

Το ξεπέρασμα του κοινωνικού άγχους εξαρτάται απ' το άτομο και την κατάσταση. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι σχετικά εύκολο. Σε άλλες μπορεί να εξελιχθεί σ'ένα πολύ δύσκολο, οδυνηρό, ακόμα και παραλυτικό πρόβλημα που είναι χρόνιο στη φύση του. Οι λόγοι είναι άγνωστοι. Το κοινωνικό άγχος μπορεί να συνδέεται με την ντροπαλότητα ή τις αγχώδεις διαταραχές ή και άλλους συναισθηματικούς παράγοντες, όμως η ακριβής του φύση παραμένει αντικείμενο έρευνας και τα αίτια μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Η πλήρης ανάρρωση από χρόνιο κοινωνικό άγχος είναι εφικτή σε πολλές περιπτώσεις, συνήθως όμως μόνο μέσω κάποιου είδους θεραπείας, διαρκούς αυτοβοήθειας ή με τη συμμετοχή σε ομάδα αλληλοϋποστήριξης.