ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΙΓΙΔΑΣ
της Ιωάννας Ντεμάδη
Τον Απρίλη του 2021 στο πλαίσιο ενός μίνι πρότζεκτ για τη μετανάστευση και τη λογοτεχνική της αποτύπωση πήραμε συνέντευξη από τη Σωτηρία Κ., μια νεαρή κοπέλα που, τελειώνοντας τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα, πήγε για σπουδές στη Γερμανία, όπου βρισκόταν ήδη εγκατεστημένη από το προηγούμενο έτος η μητέρα της. Επτά χρόνια μετά η Σωτηρία μας αφηγήθηκε την εμπειρία της και στο κείμενο αυτό καταγράφονται όσα ειπώθηκαν αλλά μερικές σκέψεις της γράφουσας για τη μετανάσστευση.
Έχουμε όλοι διαβάσει λυπητερές ιστορίες σχετικά με τις απαίσιες εμπειρίες ανθρώπων που έχουν μεταναστεύσει σε μια ξένη χώρα, πόσο ξένοι ένιωθαν και πόσο πολύ ήθελαν να γυρίσουν πίσω στην αγαπημένη τους πατρίδα. Αυτή η πραγματικότητα είναι εν μέρει αληθινή. Όπως όμως μάθαμε και από την συνέντευξή μας με τη Σωτηρία υπάρχουν και άλλες ενδιαφέρουσες πλευρές μια μετανάστευσης που ίσως δεν γνωρίζαμε όλοι μας.
Δυστυχώς είναι αλήθεια ότι οι πρώτοι μήνες ή ακόμη και ο πρώτος χρόνος που περνάει ένας μετανάστης είναι δύσκολος και επίπονος. Δε νιώθει οικεία σε αυτό το καινούριο μέρος και ξανασκέφτεται την απόφασή του να μεταναστεύσει σε μια άλλη χώρα. Στις χειρότερες περιπτώσεις κάποιοι μετανάστες βρίσκονται μόνοι τους χωρίς καθόλου φίλους, οικογένεια ή ακόμη και απλά γνωστούς. Η Σωτηρία ανέφερε ότι η μητέρα της ήταν μια πολύ μεγάλη βοήθεια τον πρώτο χρόνο και παρόλο που ένιωθε ότι δεν θα τα καταφέρει η μητέρα της ήταν πάντα εκεί να την υποστηρίζει. Δεν είναι εύκολο για έναν μετανάστη να συνηθίσει σε ένα εντελώς πρωτόγνωρο περιβάλλον και ακόμη πιο δύσκολο είναι να βρει μια εργασία ή να βρει μια σχολή για να σπουδάσει. Και ίσως το πιο δύσκολο από όλα αυτά που έχουν αναφερθεί μέχρι τώρα είναι η γλώσσα. Πολλοί μετανάστες, συμπεριλαμβανομένης την Σωτηρίας, δεν γνώριζαν την γλώσσα της χώρας στην οποία μετανάστευσαν. Να περπατάς στους δρόμους της καινούριας σου πατρίδας και να μην καταλαβαίνεις τις επιγραφές και τους ανθρώπους που μιλάνε γύρω σου, σού προκαλεί σίγουρα ένα συναίσθημα μοναξιάς και μόνο ευπρόσδεκτο δεν σε κάνει να νιώθεις.
Όλα αυτά και πολλά ακόμη είναι οι δυσκολίες που μπορεί να περάσει κάποιος που έχει μεταναστεύσει σε μια ξένη χώρα. Όμως όπως μας τόνισε και η Σωτηρία δεν είναι όλα αρνητικά. Η Σωτηρία βρήκε τους ανθρώπους στη Γερμανία φιλόξενους και δεν ένιωσε ότι δεν είναι αποδεκτή στην κοινότητα εκεί. Ακόμη βρήκε συντροφιά σε άλλους μετανάστες είτε από την Ελλάδα είτε από άλλες χώρες οι οποίοι ίσως καταλάβαιναν καλύτερα τα συναισθήματα που ένιωθε. Όπως είπε και η ίδια ποτέ δεν λείπουν οι συμπεριφορές ρατσισμού, τα στερεότυπα και τα κακεντρεχή σχόλια, όμως σήμερα τέτοια περιστατικά είναι πολύ σπανιότερα από ό,τι ήταν παλιότερα.
Κάτι άλλο που μου τράβηξε την προσοχή ήταν ότι η Σωτηρία φαινόταν να απολαμβάνει τα τοπικά έθιμα και, παρόλο που της έλειπαν αφάνταστα κάποια χαρακτηριστικά της Ελλάδας, όπως η θάλασσα και τα πασίγνωστα σουβλάκια, ένιωθε μια ασφάλεια στην Γερμανία και ακόμη πίστευε ότι θα μπορούσε να χτίσει ένα μέλλον εκεί. Όταν ρωτήσαμε την Σωτηρία αν μπορούσε να γυρίσει τον χρόνο πίσω αν θα πήγαινε στην Γερμανία μας απάντησε με μια θερμή θετική απάντηση. Μας είπε ότι δεν θα άλλαζε ποτέ αυτήν την απόφασή της και ότι, μπορεί στην αρχή η εμπειρία της να ήταν απίστευτα αρνητική, όμως αυτήν την στιγμή νιώθει σαν να βρίσκεται στο σπίτι της. Το καινούριο είναι πάντα τρομακτικό όμως κανείς δεν πρέπει να μένει στην πρώτη εντύπωση αλλά να αποδέχεται την πρόκληση.
Τελειώνοντας πιστεύω ότι είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι μια κατάσταση όπως η μετανάστευση επιφυλάσσει δυσκολίες και στιγμές απόλυτης απογοήτευσης όμως πάντα στο τέλος μια καταιγίδας υπάρχει ένα ουράνιο τόξο που στην προκειμένη περίπτωση είναι η υπέρβαση των δυσκολιών. Και όπως μας είπε και η Σωτηρία σαν μια συμβουλή σε ένα καινούριο μετανάστη να είναι προετοιμασμένος και να ξέρει ότι στο τέλος όλα θα πάρουν την θέση τους.