top of page

Παλιό Ελληνικό Αεροδρόμιο - Νέο Μητροπολιτικό

Πάρκο

Δημήτρης Μυτακίδης

 Άγγελος Λυρίδης

To Διεθνές Αεροδρόμιο Ελληνικού ή απλά Ελληνικό (επισήμως Κρατικός Αερολιμένας Αθηνών) ήταν το διεθνές αεροδρόμιο της Αθήνας για πάνω από 60 χρόνια, μέχρι το Μάρτιο του 2001, οπότε και έκλεισε, όταν αντικαταστάθηκε από το Διεθνές Αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος. Το πολιτικό αεροδρόμιο είχε δύο τερματικούς σταθμούς (terminal), τον δυτικό για την Ολυμπιακή Αεροπορία και τον ανατολικό για τις διεθνείς πτήσεις. Ένας επιπλέον τερματικός σταθμός ήταν αυτός της Αμερικανικής Βάσης του Ελληνικού. Στο δυτικό μέρος  του αεροδρομίου υπάρχουν παραλίες ενώ στο νότιο ο όμιλος γκολφ Γλυφάδας και κατοικίες.
 

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟΥ
Το αεροδρόμιο άρχισε να κατασκευάζεται το 1938

στη περιοχή Χασάνι, με διάδρομο προσγειώσεως

1.800 μέτρων, μετά από απαλλοτρίωση τμημάτων

των τότε κοινοτήτων Κομνηνών και Ελληνικού. 
Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος όμως δεν επέτρεψε την

ολοκλήρωσή του. Κατά την περίοδο της

Γερμανο-Ιταλικής κατοχής επέσπευσαν οι Γερμανοί

την επέκτασή του, για δικούς τους σκοπούς.

Αντίθετα,  η συμμαχική αεροπορία επεδίωξε να

αναβάλει την  επισκευή του  λόγω των  

βομβαρδισμών , που θα στοίχιζαν  τη ζωή των

εκεί εργαζομένων.  Από τους βομβαρδισμούς

εκείνους είχαν προκληθεί πολλές ζημιές ακόμη και στους παρακείμενους οικισμούς. Κατά την αποχώρησή τους,  οι Γερμανοί κατέστρεψαν τους διαδρόμους του. Από το 1945 έως το 1993, επιτράπηκε από την Ελληνική Κυβέρνηση να χρησιμοποιείται το αεροδρόμιο από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Χρησιμοποιήθηκε λοιπόν  από την Αμερικανική Πολεμική Αεροπορία ως βάση των επιχειρήσεων της Μονάδας Αερομεταφορών μεταξύ Ρώμης και Μέσης Ανατολής. Στη συνέχεια,  και για όσο ακόμα βρίσκονταν γερμανικές φρουρές σε ελληνικά νησιά, από το αεροδρόμιο αυτό εφορμούσαν ελληνικά και συμμαχικά αεροσκάφη, με στόχο τις φρουρές αυτές 
Μετά τη λήξη του πολέμου και την επανένωση των Δωδεκανήσων, μεταφέρθηκε στο Ελληνικό το μεγάλο υπόστεγο αεροσκαφών των Ιταλών από τη Λέρο και αποτέλεσε το βασικό υπόστεγο επισκευών του αεροδρομίου Το 1950 το αεροδρόμιο απέκτησε και δεύτερο διάδρομο με μήκος 2.250 μέτρα, ενώ ο πρώτος αυξήθηκε και αυτός στα 2.250 μέτρα. Το 1958 ο κύριος διάδρομος αυξήθηκε πάλι, με μήκος τα 3.000 μέτρα. 
Στις 30 Μαΐου του 1962, ο Κωνσταντίνος

Καραμανλής έθεσε τον θεμέλιο λίθο του

Ανατολικού αεροδρομίου Ελληνικού που έχει

σχεδιαστεί από τον διάσημο Αμερικανοφινλανδό

αρχιτέκτονα Έερο Σάαρινεν[1]. Τα εγκαίνια

πραγματοποιήθηκαν το 1969. 
Τη δεκαετία του 1970 ο κυρίως διάδρομος

επιμηκύνθηκε στα 3.500 μέτρα ενώ το 1976 η

Ελληνική Κυβέρνηση ανέθεσε σε Κοινοπραξία της

Aeroports de Paris και του Αεροδρομίου της

Φρανκφούρτης την επιλογή της κατάλληλης

τοποθεσίας για τη μεταφορά του αεροδρομίου. Η

τοποθεσία που επιλέχθηκε τελικά ήταν τα Σπάτα,

αλλά η κατασκευή αναβλήθηκε. Τη δεκαετία του

1990 το αεροδρόμιο εξυπηρετούσε από 10 έως 12 εκατομμύρια επιβάτες το χρόνο. Το τελευταίο αεροσκάφος που αναχώρησε από το αεροδρόμιο ήταν ένα Boeing 737 των Ολυμπιακών Αερογραμμών,  με προορισμό τη Θεσσαλονίκη. 
Έπειτα από τον τερματισμό λειτουργίας του, το 2001, το Αεροδρόμιο του Ελληνικού παραμένει κλειστό,  καθώς ο Νέος Διεθνής Αερολιμένας "Ελευθέριος Βενιζέλος" αποτελεί πλέον το κεντρικό αεροδρόμιο των Αθηνών. Τον Απρίλιο του 2011 άνοιξε το Μουσείο των Ολυμπιακών Αερογραμμών στον δυτικό τερματικό σταθμό, στο οποίο εκτίθενται  τρία αεροσκάφη, που βρίσκονται σταθμευμένα εκεί από το κλείσιμο του αεροδρομίου. 
Το Μητροπολιτικό Πάρκο που θα κατασκευαστεί  στο Ελληνικό, στον χώρο του  πρώην αεροδρομίου, συνολικής έκτασης 2.000.000 τ.μ., θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα παράκτια πάρκα στον κόσμο, με ελεύθερη πρόσβαση στο κοινό.
Η επιλογή του διεθνούς φήμης αρχιτεκτονικού γραφείου FOSTER + PARTNERS, καθώς και των ARUP, Charles Anderson Landscape Architecture (USA) και πλήθους Ελληνικών εξειδικευμένων μελετητικών εταιρειών προστατεύει το στρατηγικό όραμα του

φορέα της ανάπτυξης, που έχει στόχο την ουσιαστική

βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των χρηστών της.
 

Συγκεκριμένα, οι βασικές αρχές σχεδιασμού

περιλαμβάνουν:

  • Την ανάπτυξη του Μητροπολιτικού Πάρκου

Πρασίνου και Αναψυχής, 2.000.000 τ.μ., το οποίο θα  

εκτείνεται από το παραλιακό μέτωπο μέχρι τη

Λεωφόρο. Βουλιαγμένης, ενώνοντας παράλληλα τον  

Άλιμο , τη Γλυφάδα, την Αργυρούπολη και το

Ελληνικό με τη θάλασσα ΚΑΙ παρέχοντας στους

κατοίκους των γειτονικών Δήμων Αλίμου,

Αργυρούπολης - Ελληνικού και Γλυφάδας εύκολη

πρόσβαση στο πάρκο.

  • Την  ανάδειξη της ιστορίας του χώρου του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού, μετατρέποντας κτίρια ιστορικής και συναισθηματικής σημασίας (κτίριο Σάαρινεν/πρώην ανατολικό αεροδρόμιο, hangars) σε κτίρια πολιτιστικού ενδιαφέροντος (εκθεσιακό κέντρο, μουσεία). 

 

Επιπλέον, ο σχεδιασμός του Πάρκου προβλέπει:

  • Τη δημιουργία ενός ανεκτίμητου πνεύμονα πρασίνου, που θα χαρακτηρίζεται από τη χλωρίδα της Αττικής και αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά το μικροκλίμα της ευρύτερης περιοχής, εκτιμάται δε ότι θα συμβάλλει ουσιαστικά στην αναγέννηση της περιοχής και στην ενδυνάμωση του τουριστικού και εμπορικού ενδιαφέροντος.

  • Την ανάπτυξη πρότυπων αθλητικών εγκαταστάσεων και γηπέδων ως υπενθύμιση της Ολυμπιακής κληρονομίας του 2004.

  • Την αξιοποίηση των τμημάτων των διαδρόμων τροχοδρόμησης/απογείωσης/προσγείωσης του Αεροδρομίου για τη δημιουργία χώρων περιπάτου και αναψυχής.

  • Την ανάπτυξη του παραλιακού μετώπου, που αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά τη συνολική εικόνα του έργου. Το σχέδιο περιλαμβάνει  ειδικότερα την αναβάθμιση και ανάδειξη του παραλιακού μετώπου ,μέσω της πραγματοποίησης σημαντικών λιμενικών έργων για τη δημιουργία μιας νέας παραλίας ελεύθερης πρόσβασης, μήκους μεγαλύτερου  του 1 χ.λ.μ., που στη μια άκρη της θα έχει μια μεγάλη μαρίνα και στην άλλη ένα διεθνούς εμβέλειας τοπόσημο, συγκεκριμένα ένα πρότυπο ενυδρείο. Η ανάπτυξη του παραλιακού μετώπου περιλαμβάνει επίσης  ξενοδοχειακές  μονάδες, αθλητικές εγκαταστάσεις και  εμπορικές δραστηριότητες, καθώς επίσης και πρότυπους αστικούς οικισμούς. 

  • Την  ανέγερση ενός πύργου κατοικιών υψηλών προδιαγραφών, ειδικής αρχιτεκτονικής σχεδίασης, που θα αποτελέσει σημείο προορισμού (landmark destination) και τοπόσημο του παράκτιου μετώπου. 

  • Την ανάπτυξη της έκτασης του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού με ποικίλες νέες χρήσεις, όπως εκπαιδευτικά ιδρύματα και campus στέγασης φοιτητών, διεθνούς εμβέλειας ιδρύματα υγείας και έρευνας, καθώς και ένα πρότυπο επιχειρηματικό πάρκο, στοχεύοντας στην ανάδειξη του έργου ως προορισμού εκπαίδευσης, έρευνας και επιχειρηματικότητας. Επιπροσθέτως, θα συμπεριληφθούν χρήσεις αναψυχής και εμπορίου ,συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου εμπορικού κέντρου της Αττικής, υπεραγορές, ξενοδοχειακά συγκροτήματα, πρότυπες τουριστικές υποδομές (συνεδριακό κέντρο, νέο γήπεδο γκολφ, αξιοποίηση του Ολυμπιακού Κέντρου Κανό - Καγιάκ), καθώς και οικιστικές αναπτύξεις.

Συμπεραίνουμε λοιπόν πως τα έργα στο παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού θα αλλάξουν τη φυσιογνωμία, όχι μόνο της περιοχής και των νοτίων προαστίων αλλά ολόκληρης της Αθήνας

bottom of page